2019-01-18 /

Veilig opgroeien in de wijk

door Charlotte Meijers en Martine Broekhuizen

“Ik zou zo graag willen dat onze buurt veilig wordt, zodat ik niet meer bang ben om mijn kinderen alleen buiten te laten spelen. Ik hoop hier echt op, begrijp je?” - Nadia, moeder van Samy (5), Farah (13) en Abdel (15)*

Onveilige wijk
Dit is wat Nadia verlangt voor haar kinderen. Nadia is één van de 42 ouders met een Turkse of Marokkaanse migratieachtergrond die hebben deelgenomen aan de interviewstudie van het ISOTIS-project in Nederland. Zij hebben in een diepte-interview onder andere verteld over hoe zij het opvoeden en opgroeien van hun kinderen in hun wijk (in Utrecht of Rotterdam) ervaren. De wens van Nadia voor een veiligere buurt wordt gedeeld door veel andere geïnterviewde ouders. Veel ouders ervaren dat hun buurt onveilig is. Ze durven hun kinderen niet of nauwelijks buiten te laten spelen op straat of in de speeltuin. Zoals een ouder aangeeft: “Ik ben bang om mijn kind alleen buiten te laten spelen. Ik moet absoluut altijd met hem mee.”, en een andere ouder: ''Ik heb nooit.. […] heb weinig mijn kinderen buiten gelaten. […] Ik zorg ervoor dat mijn kinderen altijd bezigheid hebben.” Tegelijkertijd vinden ouders het juist erg belangrijk om hun kind buiten te laten spelen met vriendjes, in plaats van dat zij thuis achter de computer zitten of met een smartphone bezig zijn. Ze weten dat buiten bewegen gezond is en dat het samen spelen goed is voor de sociale ontwikkeling.

Ouders voelen zich onveilig in de wijk door bijvoorbeeld hangjongeren, drugsdealers en criminaliteit op sommige plaatsen. “Je ziet alleen slechte voorbeelden op straat.” Verder is het op sommige plekken erg druk en gevaarlijk door jongeren die hard door de straten rijden. Ook vertellen een aantal ouders dat zij op school informatie krijgen over de aanwezigheid van kinderlokkers in hun buurt. Daarnaast zijn sommige wijken vervuild met sporen van lachgas en injectienaalden op straat én speelplaatsen.

Factoren voor verbetering
Veel ouders ervaren hun wijk dus als een onveilig plek voor hun kinderen, waardoor zij niet vrij kunnen spelen met vriendjes en sneller in aanraking komen met ’verkeerde’ voorbeeldfiguren. Ouders geven aan dat zij graag meer controle zien door wijkagenten en politie. Daarnaast worden speelplekken erg belangrijk gevonden, zoals speeltuinen en sportvelden. Er werd meermaals genoemd dat ouders zo’n plek misten voor hun vaak nog jonge kinderen. Ook gaven ouders aan welke kenmerken zij waarderen aan een veilige speelplek: deze moet overzichtelijk zijn, goed kunnen worden afgesloten, en in de avond kunnen worden verlicht. Ook georganiseerde activiteiten en sportgelegenheden voor kinderen in de buurt worden door ouders erg gewaardeerd.

Naast de verbeterpunten, zijn er volgens ouders ook een aantal mooie initiatieven die bijdragen aan een veiligere wijk:

- De komst van buurtteams en jongerenwerkers. Sommige ouders geven aan dat er veel positief is veranderd in hun wijk door verschillende instanties die daar actief zijn. Onder andere buurtteams, die vrij toegankelijke basiszorg bieden voor gezinnen en jeugdigen, worden erg gewaardeerd. Meerdere ouders vertellen dat ze een vertrouwensband hebben opgebouwd met een buurtteammedewerker en vinden het fijn om deze persoon om hulp te kunnen vragen. “Bijvoorbeeld als je bang bent dat je kind het verkeerde pad opgaat.” Daarnaast werd er gesproken over het positieve effect van jongerenwerkers in de wijk.

- Informatiebijeenkomsten over de wijk. Ook het verspreiden van kennis over gevaren voor kinderen in de wijk, en hoe daarmee om te gaan, lijkt te werken. Een gewaardeerd initiatief dat wordt genoemd is ‘onwijze moeders’. Dit is een project in enkele wijken in Rotterdam waar politie in samenwerking met gebiedsmedewerkers, jongerenwerkers en scholen, moeders voorlichting geven over thema’s waar kinderen in de wijk mee te maken kunnen krijgen, zoals straatcultuur en (jeugd)criminaliteit [1].

- Bewonersinitiatieven. Daarnaast worden er initiatieven genoemd die door bewoners uit de wijk, waaronder enkele geïnterviewde ouders, worden geïnitieerd: “Maar na al die jaren […] omdat wij moeders heel veel dingen hier in de wijk doen is het echt veranderd. Het is veiliger geworden.”
De volgende mooie initiatieven worden genoemd:

-- Initiatieven voor een mooiere en schonere wijk: Er worden verschillende praktijken genoemd om de buurt op te knappen. Een mooi voorbeeld is dat een groep moeders had besloten om regelmatig samen de wijk op te ruimen en vervolgens zagen dat er daardoor ook minder vuil terugkwam. Daarnaast kan de wijk mooier worden gemaakt door leuke dingen toe te voegen. Bijvoorbeeld door het organiseren van een ‘plantdag’, waarbij bewoners van de straat samen op verschillende plekken planten en bloemen zetten, of door het maken en beschilderen van bankjes door kinderen uit de wijk. De wijk wordt er mooier door, voelt meer van de bewoners zelf, en vormt tevens een plek voor verdere ontmoetingen. Daarnaast zorgen de genoemde activiteiten ervoor dat buurtbewoners elkaar leren kennen. De ervaring is dat zij elkaar daardoor ook eerder helpen en meer op elkaar gaan letten.

-- Initiatieven om mensen in de wijk te leren kennen: Voorbeelden van gewaardeerde initiatieven om buurtbewoners te ontmoeten zijn straat- en pleinfeesten of een jaarlijkse borrel met de buren uit de straat. Door te weten wie er in de buurt wonen,
wordt het onderling vertrouwen versterkt en ontstaat er sneller meer persoonlijk contact. Niet alleen op persoonlijk vlak wordt dit gewaardeerd, het draagt ook bij aan het creëren van een vertrouwd en veilig gevoel in de wijk.

Meer aandacht
Aandacht voor deze voorzieningen en initiatieven is dus belangrijk om de veiligheid in de wijk te verbeteren voor kinderen en ouders. Door bovengenoemde praktijken en initiatieven te faciliteren, kunnen we ervoor zorgen dat ouders minder angsten hebben en hun kinderen veiliger kunnen opgroeien. Ouders blijken zelf de motivatie en kracht te hebben om bij te dragen aan de veiligheid van hun eigen omgeving, en dat is natuurlijk te mooi om niet te benutten!

* De gebruikte namen zijn om privacyredenen gefingeerd.

.